Krzew Manuka (Drzewo Manuka)

Krzew Manuka to roślina określana również jako Drzewo Herbaciane. Można powiedzieć że jest to swoisty znak rozpoznawczy Nowej Zelandii i często na jej terenach jest nazywane “drzewem życia”. To nektar z tego krzewu służy pszczołom do wytwarzania prawdopodobnie najzdrowszego miodu na świecie. W poniższym artykule przeprowadzimy pełną charakterystykę krzewu Manuka. Znajdziesz w nim najważniejsze informacje na temat tej rośliny. Zapraszamy do lektury.

Jak wygląda krzew Manuka ?

Krzew Manuka, a uściślając krzew Leptospermum scoparium, to dość okazała roślina, która osiąga do 5 metrów wysokości, ma dość szorstkie, wąskie liście i biało-różowe kwiaty, przypominające gwiazdę. Co ciekawe, pszczoły żeby wytworzyć miody Manuka nie mają zbyt dużo czasu. Ponieważ okres kwitnienia trwa cztery tygodnie, pracowite owady tylko w tym momencie mogą pozyskać upragniony nektar.

Ale co jeszcze sprawia, że krzew Manuka jest taki wyjątkowy? Prócz tego, że pełni rolę symbolu narodowego, jest to roślina, o niezmienionym, dziewiczym genomie, czyli nie uległa przekształceniom i krzyżówkom na przestrzeni lat, a tubylczy mieszkańcy od zawsze cenili zdrowotne działanie pędów i nasion krzewu, stosując je do wytwarzania naparów i okładów. Ponadto, styczność z krzewem Manuka miał sam kapitan Cook, który nazywał go drzewem herbacianym. Skąd takie nazewnictwo? Według zapisków, liście krzewu Manuka parzono niczym herbatę, dzięki czemu zapobiegano szkorbutowi. Widzimy zatem, że krzew posiada sam w sobie niezwykły skład, ale dlaczego Krzew Manuka nazywany jest drzewem życia? Bo jest to roślina, która potrafi wyrosnąć, zakwitnąć i utrzymywać się w najlepszej kondycji nawet na obszarze suszy lub jałowej, suchej gleby. Prócz tego jest ciągle zielona. Tubylczy mieszkańcy niejednokrotnie mówili o krzewie, że jest rośliną boską, bo tylko ona potrafi przetrwać w najbardziej niesprzyjających warunkach. Poza tym posiada własny system filtracyjny i ciężko ją „zanieczyścić”. Podczas gdy inne rośliny niczym gąbka wchłaniają wszystkie substancje z gleby – zarówno minerały jak i zanieczyszczenia – Krzew Manuka uzyskuje z gleby wyłącznie to, co najlepsze. Nic dziwnego, że przypisywano mu boską przynależność, a parzone liście wykazują działanie odtruwające.

Krzew Manuka sadzonki

Na poniższym zdjęciu zaprezentowaliśmy jak wygląda dojrzały krzew Manuka, z którego pszczoły produkują gotowy produkt czyli miód Manuka (link do kategorii). Można zaobserwować duża ilość kwiatów pojawiających się w okresie kwitnienia. Oczywiście przedstawiliśmy już kilku letnią roślinę. Pytanie jak wyglądają zadzonki krzewu Manuka ? Bardzo podobnie jak większość sadzonek, sprzedawane są w doniczkach w których widoczna jest cienka lekko zazieleniona łodyga. Najbardziej optymalnym miejsce do ich zakup jest kraj w którym występują naturalnie czyli Nowa Zelandia. Alternatywą dla sadzonek krzewu Manuka mogą okazać się nasiona zakupione właśnie w Nowej Zelandii. Takie podejście do sadownictwa może być dużym ułatwienie głównie ze względów logistycznych związanych z dostawą samych sadzonek.

Krzew Manuka uprawa w Polsce

Tak jak opisaliśmy wcześniej naturalnym środowiskiem do uprawy krzewu Manuka jest Nowa Zelandia, która cechuje się odmiennymi warunkami pogodowymi sprzyjającymi uprawom. W Polsce uprawa krzewu Manuka praktycznie nie występuje. Mogą pojawiać się niewielkie uprawy szklarniowe natomiast to bardziej hobbystycznie niż na przemysłową skalę. Powodem takiej sytuacji jest brak zapotrzebowania na lokalnym rynku oraz nie sprzyjające warunki pogodowe do wzrostu. Oczywiście dla zagorzałych fanów tej rośliny można podjąć próbę posadzenia jej w przydomowych ogrodzie. Takie rozwiązanie może jednak okazać się nie skuteczne ze względu na zbyt niskie temperatury w okresie zimowych, których krzewy Manuka nie lubią.

Drzewo Manuka – podsumowanie

Mimo że miód jest najpopularniejszym produktem pochodzącym z krzewu, to nie jedyna rzecz, jaką możemy z niego otrzymać. Okazuje się, że drzewo Manuka odznacza się niezwykłą trwałością i twardością, co wykorzystano do wytwarzania wszelakich narzędzi. Solidne wykonanie i gładka struktura drewna sprawiają, że wykonywane przedmioty mogą służyć wiele sezonów, a nawet lat. Ale to nie wszystko! Mieszkańcy rejonów, gdzie występuje drzewo Manuka spisali się na medal, analizując dogłębnie jego praktyczność i przydatność. Tym właśnie sposobem odkryto, że liście krzewu nadają się w procesie wędzenia mięs i ryb, nadając im niesamowity aromat, co nie tylko ubogaca smakowo dane produkty, ale działa odstraszająco na potencjalne robactwo.

Warto jednak podkreślić, że drzewo Manuka funkcjonuje jako Drzewo Życia jedynie na terenie naturalnego występowania. Dlatego też miody bogate w methylglyoxal produkowane są w Nowej Zelandii. Owszem, możemy dzięki globalizacji łatwo zdobyć nasiona krzewu i posadzić je w naszym ogrodzie, ale nie będzie to Manuka o wyjątkowych właściwościach. W nowych rejonach krzew nie osiąga naturalnych rozmiarów, a także zawodzi jego system filtracyjny. Niestety, odmienny, zimny klimat, bliskość aglomeracji miejskich, a także skażenie wielopoziomowe (glebowe, powietrzne, wód) skutkuje tym, że roślina mimowolnie pochłania dużą ilość metali ciężkich. Właśnie z tego powodu unikajmy kupowania tanich Miodów Manuka od producentów, którzy zakładają “plantacje” Manuka w zupełnie obcym i niesprzyjającym dla nich środowisku. Miód pochodzący z tak złego bazowego składnika nie będzie miał prozdrowotnych właściwości, na jakich powinno nam zależeć.

Bibliografia:

Występowanie metyloglioksalu w miodzie manuka i jego oddziaływanie na organizm człowieka Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich w Poznaniu, Bogdan Kędzia, Elżbieta Hołderna-Kędzia
Miód Manuka i jego zastosowanie w medycynie Manuka Honey and its use in medicine
Piękno i zdrowie z miodu Manuka